دیوالی جشن بزرگی است که پیروزی نور بر تاریکی و آغازی جدید برای میلیون‌ها نفر از باورمندان به ادیان هندو، سیک و جین را گرامی می‌دارد.
دیوالی یا دیپاوالی بزرگ‌ترین و مهم‌ترین تعطیلی سال در هند است. کلمه Diwali از کلمه سانسکریت Deepavali گرفته شده که به معنای «ردیف چراغ‌های روشن» است. این جشنواره نامش را از ردیف لامپ‌های گلی (دیپا) گرفته است که هندی‌ها خارج از خانه روشن می‌کنند تا نمادی از نور درونی باشد که از تاریکی معنوی محافظت می‌کند. این جشن برای هندوها به همان اندازه مهم است که کریسمس برای مسیحیان اهمیت دارد.
به گزارش کانورسیشن، دیوالی در طول قرن‌ها به یک جشنواره ملی تبدیل شد که جوامع غیرهندو نیز از آن لذت می‌برند. به عنوان مثال، در دین جین (که بر پایه آسیب نرساندن به دیگران، راستگویی، قناعت و گیاهخواری بنا شده است)، دیوالی نیروانا یا بیداری معنوی لرد مااویرا در ۱۵ اکتبر ۵۲۷ قبل از میلاد را نشان می‌دهد. آیین سیک هم روزی را گرامی می‌دارد که گورو (مرشد معنوی) هارگوبیند جی، ششمین گورو سیک، از زندان آزاد شد. بودایی‌های هند نیز دیوالی را جشن می‌گیرند.
دیوالی در آماواسیا یا روز ماه نو در ماه کارتیک تقویم سنتی قمری هند است که معمولا اواخر اکتبر یا اوایل نوامبر جشن گرفته می‌شود اما تاریخ آن هر سال متفاوت است. جشن دیوالی بیش از پنج روز طول می‌کشد که هر روز آن معنای متفاوتی دارد. در سال ۲۰۲۳ تاریخ جشن اصلی یکشنبه ۱۲ نوامبر اعلام شد.
این رویداد به نام جشنواره فانوس‌ها هم شناخته می‌شود؛ در این روز، خانه‌ها و خیابان‌ها معمولا با چراغ‌های نفتی کوچکی به نام دیا تزیین می‌شوند و این نور قرار است به لاکشمی، الهه ثروت و خوشبختی، کمک کند به خانه‌های مردم راه پیدا کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
همان‌طور که گفته شد، هر دینی این ایام را به دلیلی متفاوت جشن می‌گیرد؛ برای برخی هندوها، این نشانه آغاز سال نو و مربوط به بازگشت خدایان راما و سیتا پس از ۱۴ سال تبعید است. برای سیک‌ها این جشنواره باندی چور دیواها شناخته می‌شود و آ‌ن‌ها آزادی ششمین گورو هارگوبیند سینگ از زندان در سال ۱۶۱۹ را جشن می‌گیرند. برای جین‌ها، این جشن مربوط به لحظه‌ای است که لرد مااویرا، بنیان‌گذار جینیسم، به وضعیتی رسید که به عنوان موکشا یا سعادت ابدی شناخته می‌شود.
این روز به‌طورویژه به پرستش لاکشمی، الهه سعادت و خوشبختی هندوها، اختصاص دارد. در تصاویر مدرن، لاکشمی معمولا با ساری قرمز یا سبز به تصویر کشیده می‌شود که در دو دست از چهار دست او گل نیلوفر آبی قرار دارد؛ در حالی که دست راست پایین او با ژست «نترس» یا ابهایا مودرا بالا رفته است.
دیوالی صرف‌نظر از مبنای مذهبی آن، مناسبتی است که خانواده‌ها را گرد هم جمع می‌کند و مردم با ردوبدل کردن شیرینی، هدایا و آرزوهای خوب به دیدار دوستان و خانواده می‌روند. برخی غذاهای این جشن نیز عبارت‌اند از پوری (نان سرخ‌شده)، پنیر و گلاب جامون.
جشن‌هایی دیوالی برای بسیاری با آتش‌بازی کامل می‌شود.
